Met het oog op het najaar en de dan stijgende vraag naar rode wijnen zijn wij 24/7 t/m 27/7 een lang weekend in het relatief onbekende Duitse wijngebied Württemberg geweest. Wat wordt er daar een hoop interessante en originele wijn gemaakt! Uiteindelijk met een kleine voorraad van een zestal wijnen thuisgekomen. Geen idee of er ruimte is voor deze wijnen op de overvolle Nederlandse markt, maar interessant vind ik het zeker. Lemberger heeft het meeste potentieel (misschien beter bekend als Blaufrankisch, de Oostenrijkse benaming).

Württemberg, met als centrale stad Stuttgart, is met het hoge aandeel blauwe druiven (om en nabij de 70%) een vreemde eend in de bijt in Duitsland. Ook de aangeplante druivenrassen zullen bij de meesten wat gefrons veroorzaken. Denk bijvoorbeeld aan Trollinger, Lemberger en Samtrot.

Omdat de gemiddelde wijnconsumptie in Württemberg twee maal zo hoog ligt als in de rest van Duitsland worden 4 van de 5 flessen wijn binnen de eigen regio geconsumeerd. Het spreekt daarom voor zich dat er zeer weinig geëxporteerd wordt.

Wij bezochten gedurende het weekend een aantal producenten. Per producent volgt een impressie van de geproefde wijnen. Alles op basis van een eenvoudige waardering van 1 tot 5 plustekens.

Noot: proefnotities zijn niet mijn sterkste kant, en met zoveel geproefde wijnen is het soms wat kort door de bocht.

Vrijdag 24/7

Weingut Häge (Illingen-Schützingen)

Dit echtpaar produceert ieder afzonderlijk wijnen. Waar Johannes ‘normale’ wijnen produceert heeft zijn vrouw Ilse voor biologisch gekozen. Johannes was bij aanvang sceptisch, maar is nu ook om en ze denken erover om in de komende jaren volledig biologisch te worden.

De totale productie bedraagt rond de 45.000 flessen op ruim 5 hectare, waarvan ongeveer 2/3e rood en rosé. 60% wordt aan particulieren verkocht en een aanzienlijk deel wordt geschonken in de eigen Gutsschenke (eenvoudig restaurant).

Rosé Trocken 2008 (Biologisch)

Cuvée uit Spätburgunder, Lemberger, Samtrot en Trollinger. Relatief donker gekleurde rosé, zeer droog gemaakt met weinig zuren. Neigt naar rood qua smaaktypering, 12%. ++

Schillerwein 2007 LITER

Specialiteit uit Wurttemberg. Ontstaan doordat het bezit per eigenaar door overerving zeer klein was geworden. In de wijngaarden stonden veel rassen door elkaar. Idee achter dit type wijn is dat een specifiek perceel in 1 keer samen geplukt, geperst en vergist werd. De samenstelling en kwaliteit varieert dan ook enorm per producent. Deze eerste was zeer eenvoudig en halfdroog, 11%. +

Spätburgunder Holzfassgereift 2007

Klasse Spätburgunder die is gerijpt in 3e en 4e hands 300-liter barriques. Gemiddelde kleur met flinke zuren. Lichte houttoon merkbaar, maar in balans en het fruit overheerst. Nog aan de jonge kant, 12,5%. +++

Lemberger Holzfassgereift 2007

Zelfde laken en pak, gerijpt in 3e en 4e hands 300-liter barriques. Vaak is het aandeel 3e hands barriques bij de Lemberger groter dan bij de Spätburgunder, omdat volgens Johannes Lemberger meer hout aan kan. Overigens is deze druif in Oostenrijk bekend als Blaufränkisch. Echt de druif met de meeste potentie wat mij betreft. Kon ik niet laten liggen, gelijk flink wat dozen ingeladen. 13% +++(+)

Lemberger Trocken 2007 (Biologisch)

Geen hout gehad. Beduidend minder dan voorgaande wijn, en zeker gezien de hogere prijs niet bijzonder interessant. Vooral de hogere zuren stoorde mij. 13%. ++(+)

Trollinger Trocken 2008 LITER

De meest aangeplant blauwe druif van Wurttemberg met rond de 2500 hectare. Zeer licht van kleur, lichter dan een gemiddelde Spaanse rosé. Simpel, maar in de zomer licht gekoeld buiten zal deze wijn zeker waar voor het geld zijn. Fris, fruitig en goed droog, 12,5%. +(+)

Trollinger Trocken 2008 (Biologisch)

Iets meer kleur en substantie. Al met een completere wijn dan de voorgaande. Trollinger krijgt zeer grote druiven met veel sap, en daardoor weinig kleur en tannine. Ook al is dit iets steviger, blijft een terraswijn. 12%. ++

Lemberger mit Trollinger Trocken Holzfassgereift 2007

Klassieke Wurttemberger cuvée met in dit geval 2/3e Lemberger en 1/3e Trollinger. Beduidend steviger zal deze wijn ook aan tafel overeind blijven. Mooi zacht en afgerond door de houtopvoeding. 12,5%. ++(+)

Trollinger mit Lemberger LITER 2007

50% Trollinger, 50% Lemberger. Alle hiervoor beschreven wijnen waren zeer droog, dan is dit even schrikken. Johannes laat ons deze wijn proeven die tijdens de lokale evenementen veel wordt gedronken. Halfdroog met circa 9 gram restsuiker. Suiker valt wel duidelijk op, maar de wijn is zeker niet zoet. Apart, 12%. +(+)

Regent 2007

Recent had ik een aantal goede wijnen op basis van Regent gedronken (inclusief een Nederlandse van Wijnhoeve de Veluwe). Donker van kleur zoals gewoonlijk voor Regent. De geur en smaak vielen tegen (licht chemisch, misschien wat lucht nodig?). 13%. +(+)

Spätburgunder TRIAS 2007

Jaar opgevoed in deels nieuw en 2e jaars Frans eiken. Gemaakt van de beste druiven van de jaargang. Nog ietwat gesloten, maar veel toekomst wat mij betreft. Beste wijn van de serie, maar ook behoorlijk aan de prijs. Uitleg van Johannes is terecht: voor een premier cru Bourgogne met veel nieuw hout betaal je nog veel meer… 13%. ++++

Lemberger TRIAS 2007

Zoals eerder aangegeven is Johannes van mening dat Lemberger meer hout aan in vergelijking met Spätburgunder. Daarom een groter aandeel nieuw voor deze wijn en dat is te merken. Braucht etwas Zeit wat mij betreft, moeilijk te proeven. 13,5%. +++?

Zaterdag 25/7

Weingut Doreas (Remshalden-Grunbach)

Doreas ligt in het Remstal, even oostelijk van Stuttgart. Een mooi landelijk gebied met her en der verspreid wijngaarden. We worden’s ochtends ontvangen door Dorothee die buiten de was aan het ophangen is. Zegt genoeg over het type bedrijf: alles wordt door de familie zelf gedaan en naast wijn worden ook allerhande likeuren en distillaten gemaakt van de meest uiteenlopende fruitsoorten.

Andreas komt al snel uit de wijngaard en leidt ons rond door het bedrijf. Erg veel regen geweest de afgelopen weken en het is vechten tegen het vocht. Extra lastig aangezien ze aan het overschakelen zijn naar biologisch.

Het areaal wijngaard bedraagt rond de 5 hectare en er worden relatief weinig verschillende wijnen gemaakt. Wel zo overzichtelijk… Wat opvalt is dat alle wijnen met glazen kurk zijn afgesloten. Wijnen zijn verdeeld in de categorieën Ballade (basis), Symphonie (Lagen wijnen) en Oper (edelzoet).

Riesling Ballade 2008

Halfdroge Riesling, qua typering herinnert deze wijn aan een betere halbtrocken Moezel wijn. Flink hoog in de zuren. Goede start, toegankelijk, aantrekkelijk geprijsd. ++(+)

Riesling Symphonie Trocken 2008

Aan de jonge kant, zeer droog met (te?) veel zuren. Misschien bouwen de zuren nog af met de tijd. Op dit moment niet heel bijzonder. ++.

Rosé Ballade 2008

Rosé van Trollinger met wat restzoet. Mist wat spanning, vlak. Witte wijn getypeerd. +(+).

Schillerwein Symphonie Trocken 2008

Door Andreas wordt dit type wijn erg serieus genomen. Hij legt uit dat veel producenten dit type wijn misbruiken om zeer eenvoudige wijn te vermarkten. Bij Doreas wordt de Schillerwein gemaakt van Merlot, Blauer Zweigelt en Riesling. Voeg hieraan toe een opvoeding op 2e hands eiken barriques en je zult begrijpen dat dit niet een halfzoete terraswijn is, maar een serieuze etensbegeleider. Zelfs wat tannine, uniek!!! Paar flesjes voor prive meegenomen. +++(+).

Trollinger Ballade 2007

Halfdroog met rond de 8 gram restsuiker. Wordt volgens Andreas vanaf jaargang 2009 niet meer gemaakt. De klanten die er voor deze wijn zijn komen bij andere producenten in de buurt ook uit de voeten, zegt hij. Meer kleur dan de eerder geproefde Trollinger wijnen, en absoluut niet slecht. ++

Trollinger Ballade Trocken 2008

Nieuwe jaargang Trollinger, maar dan kurkdroog opgevoed. Ook wat meer zuren dan de vorige wijn, wat volgens Andreas komt door de jaargang (2008 heeft meer zuren). Stereotype Trollinger, met toch voldoende concentratie. Met slechts 11,5% en een aangename prijs is dit een ideale alternatieve zomerwijn. Direct ingekocht. +++

Ballade in Rot Trocken 2008

Moderne cuvée uit 50% Lemberger, 45% Dornfelder en 5% Cabernet Dorsa. Veel kleur en concentratie. Opgevoed in 2e en 3e jaars Frans en lokaal eiken van 300 en 500 liter. Precies het type wijn (qua kleur en gewicht) wat ik zocht. Ook inladen dus. 13%. +++(+).

Merlot Symphonie Trocken 2007

Net vorige week gebotteld en dat was te merken. De 0,3 hectare Merlot die hij aangeplant heeft hebben het in de huidige 2009 jaargang erg moeilijk door de regen, maar 2007 was een perfecte jaargang volgens Andreas. 75% nieuw Frans eiken, 25% 2e jaars. Overweldigende neus. Behoorlijk veel tannine, maar het is direct duidelijk dat Merlot hier goed kan gedijen. ++++

Riesling Eiswein Oper 2008

Bijzonder toetje. Met 150 graden Oechsle geoogst nog in december 2008. Doet zeker niet onder voor een subtop Eiswein uit de Moezel streek. Wordt puur voor de eer en als hobby gemaakt. 8%. ++++.

Weingut Ungerer (Renzen)

Aangezien de eigenaar pas de dag voor ons vertrek een e-mail terug had gestuurd kwamen wij hier zonder afspraak aan. We werden vriendelijk ontvangen in de splinternieuwe proef- en verkoopruimte, en nadat de Deense klanten met een aantal dozen waren vertrokken kregen we het grootste deel van de rode wijnen te proeven.

Schillerwein LITER 2007

Zeer soepele, toegankelijke rosé met redelijk wat kleur. Duidelijk aanwezig zoetje, zonder storend te worden. Erg goed, en met het oog op de prijs een koopje. Komt goed uit dat de eigen voorraad rosé vrijwel op is. Aantal dozen ingeladen, hier komen we de zomer wel mee door. 12,5%. ++(+)

Schillerwein Kabinett 2008

Nog even getwijfeld na proeven van deze rosé. Duidelijk krachtiger met meer concentratie. Het zoet is hier echter te veel op de voorgrond. Wel zelfde soepele stijl als de QbA. ++

Trollinger Weissherbst Trocken 2007

Lichter van kleur dan de voorgaande 2 wijnen, met wat meer zuren. 8 gram restzoet valt niet op, doet droog aan. ++

Trollinger Alte Rebe Trocken 2008

Karlheinz, de eigenaar van het weingut, verteld dat de voorgaande jaargang 2007 erg hoge scores had gekregen van onder andere Wein-Plus en daarom binnen een mum van tijd was uitverkocht. Deze nieuwe jaargang was net gebotteld. Van alle Trollinger wijnen tot dusver heeft deze duidelijk het meeste kleur. Zeer veel concentratie, duidelijk te merken dat de opbrengst sterk gereduceerd is. De wijnstokken voor deze wijn zijn tussen de 40 en 50 jaar oud. Ook enige houttonen en zelfs flinke tannines merkbaar. Er bestaan toch serieuze Trollinger wijnen! Direct aantal dozen ingeladen om uit te proberen. 12,5%. +++(+)

Lemberger Trocken 2007

In de lichte, soepele stijl. Opgevoed in grote oude houten voeders. Kruidig. Zeer goede prijs/kwaliteit. +++

Lemberger Spätlese Trocken 2006

Misschien door de wat mindere jaargang, maar deze wijn beviel ons niet zo. Wel voldoende kleur en concentratie, maar er mist iets. ++

Lemberger Trocken Holzfass gereift 2007

Krachtig en piepjong. Duidelijke houttonen van de 3e en 4e jaars barriques. Deze wijn heeft zeker nog wat tijd nodig, maar alles zit erin. Het was dat ik al een Lemberger had gekocht op de 1e dag, anders was deze zeker meegegaan. +++(+)

Cabernet Mitos Trocken 2007

Zeer donker, bijna paars gekleurde wijn van een in 1970 ontwikkelde winterharde kruising tussen Lemberger en Cabernet Sauvignon. Duidelijk dat de Cabernet qua geur en smaak (groene paprika) overheerst; lichte houttoon van gebruikte barriques. Goede concentratie. 13% +++(+)

Acalon Trocken 2007

Wederom een in Weinsberg ontwikkelde vroegrijpe kruising, ditmaal tussen Dornfelder en Lemberger. Dit ras is sterk in opkomst en is erg geschikt voor wijngaarden waar van oudsher Schwarzriesling (Pinot Meunier) en Spätburgunder goed gedijen. Behoorlijk veel kleur, en de stijl neigt meer naar Lemberger dan naar Dornfelder. +++

Regent Edition S Trocken 2007

Een nieuwe kans voor de tegen ziekten resistente Regent, na de tegenvallende versie van Häge op vrijdag. Erg donker, neigend naar paars. Enorm sterke, krachtige neus. Van Karlheinz horen we dat Regent druiven gekleurd sap bevatten – nieuw voor ons. Als tegenhanger van de al aangeschafte lichtere wijnen kiezen we na veel wikken en wegen toch voor de krachtigere Regent boven de Acolon en Cabernet Mitos. +++(+).

Weingut Reinhard Schäfer (Kleinbottwar)

Laatste bezoek van de zaterdag en de proefnotities worden korter. Dit familie-weingut ligt in het Bottwardal tussen Heilbronn en Stuttgart in. 70% van de aanplant is blauw en ze bewerken nog geen 5 hectare. Eigenaar Reinhardt heeft de kneepjes van het vak bij het het gerenommeerde VDP Weingut Aldinger geleerd en is in 1981 voor zichzelf begonnen. We starten voor de verandering met een aantal witte wijnen.

Vinessa Cuvée Trocken 2008

Eenvoudige droge witte zomerwijn, cuvee uit 70% Müller-Thurgau, 15% Grauburgunder en 15% Traminer. Soepel. 12,5%. ++

Riesling ‘S’ Trocken 2008

Jonge, frisse Riesling met fruitige ondertoon (geelvrucht). In balans met +- 7 gram restzoet. Goed. +++

Riesling ’S’ Trocken 2007 No. 1

Selectie van de beste Riesling druiven van de jaargang. Duidelijk rijper geoogst met wat minder zuren. Kan ook goed aan de jaargang liggen. Eetwijn. +++(+)

Grauburgunder ‘S’ Trocken 2008

Volledig droog (0,0 gram restzoet). Eén van de weinigen in de regio met Pinot Gris. Goed. +++

Traminer ‘S’ Trocken 2008

Aangeplant is niet de overdadig geurende Gewürztraminer maar de ook in Oostenrijk veel aangeplante Roter Traminer. Uitgebreide discussie over de verschillen, maar geen proefnotitie. +++(+)

Trollinger ‘S’ Trocken 2008

Lichte Trollinger met weinig body. Wat vlak. +(+)

Trollinger & Lemberger 2008

Cuvee van 55% Trollinger en 45% Lemberger. Duidelijk een serieuzere wijn door het grote aandeel Lemberger. Wat drogend in de mond, nog erg jong. +++

Spätburgunder Trocken 2007

Eenvoudig, lichte houttonen. ++

Spätburgunder ‘S’ Trocken 2007

Rijper, ronder, meer hout. +++

Samtrot ‘S’ Trocken 2007

Aparte wijn en een uitgebreide disussie over de herkomst. Pinot Meunier ligt aan de basis van dit ras. In de nabije omgeving van Heilbronn is deze kloon rond 1928 geisoleerd en vervolgens vermeerderd. De smaak doet denken aan rijpe kersen, en in tegenstelling tot veel andere producenten is de Samtrot hier wel goed droog. Het ras is alleen in Württemberg aangeplant en levert relatief lage opbrengsten. Erg sterke wijn, aantal flessen van meegenomen. +++(+)

Spätburgunder ‘B’ Trocken No. 1 2007

12 maanden in nieuwe en 2e jaars Duitse barriques van 300 liter opgevoed. Voor (Europese) Pinot Noir een vrij donkere kleur. Hout is goed geïntegreerd. Rokerig met wat “Bourgogne” stallucht. 13,5% +++(+)

Lemberger Trocken 2007

Wat is dit toch een klasse druif mensen! Kleur vergelijkbaar met de voorgaande Spätburgunder echter zeer complex voor een wijn op dit prijspeil. Opgevoed is grote gebruikte houten vaten van 500 liter. Flink wat plakkerige tannine, deze wijn kan nog wel even mee. Paar flessen mee om thuis nog eens te proberen. ++++

Lemberger ‘S’ Trocken 2007

Vreemd, maar dit lijkt wel een stapje terug na voorgaande wijn. Weinig spannends, overtuigt niet. ++(+)

Lemberger ‘B’ Trocken 2005

Wat rijpere Lemberger, leuk om te proeven. Al wat verder afgebouwde tannines. Meer leuk dan echt heel sterk. +++

Lemberger ‘B’ Trocken No. 1 2007

100% nieuwe barriques. Kersenachtige neus. Proef ik nougat? Tannines zijn stevig, maar niet overdreven. Heeft waarschijnlijk nog wat tijd nodig. Medium bodied. Nu +++(+), maar heeft potentie. 13,5%

Opilio Cuvee Trocken 2007

Deze wijn is ontwikkeld met als achterliggend idee een niet al te duren, internationaal gestijlde wijn in relatief grote hoeveelheden te maken. Dus niet, zoals vaak het geval in Duitsland, de cuvée gebruiken als (te) dure alcoholische wijn. Deze wijn wordt het meest verkocht. Samenstelling is 51% Cabernet Dorsa, 31% Lemberger, 13% Schwarzriesling (Pinot Meunier) en 5% Dornfelder. Duidelijk te begrijpen dat deze wijn het goed doet, met name in de horeca. Veel kleur, goed droog en toegankelijke smaak van kersen/paprika. 3e jaars barriques. Paar flessen meegenomen. 13%. ++++.

Cabernet Dorsa Trocken 2007

Geen proefnotitie.

Zondag 26/7

Alleen even in Stuttgart zelf geweets en een wijnbergwandeling in Untertürckheim gedaan. Daar wel wijnen van enkele goede huizen geproef, inclusief een VDP huis. Geen notities, wel leuk!

Maandag 27/7

Ökoweingut Stutz (Heilbronn)

Het laatste bezoek vond plaats op maandagochtend, met de auto al bepakt en bezakt voor de terugreis. Om 09:30 staan we voor de deur, voor ons gevoel midden in de stad Heilbronn. Later wordt duidelijk dat dit tegenwoordig slechts een opslag en verkoopruimte is. Dit Weingut met 10 hectare heeft zich sinds 1997 volledig toegelegd op biologische teelt. Sinds 2003 zijn ze zelfs Demeter gecertificeerd. 60% wordt direct aan particulieren verkocht, 10% gastronomie en 30% vakhandel.

Samtrot 2007

Halfdroog, aparte smaak maar het zoetje stoort. 11% ++

Trollinger mit Lemberger 2007 LITER

Wederom halfdroog. Snel vergeten. 11,8% +

Trollinger mit Lemberger Trocken 2007 LITER

De droge variant van voorgaande wijn. Wel iets beter, maar nog steeds erg basic. 12,4%. +(+)

Trollinger Trocken 2007 LITER

Terraswijn, niets mis mee, maar verwacht geen vuurwerk. Leuk alternatief voor rosé. 12,7%. ++

Lemberger Trocken 2007 LITER

Voldoende kleur en fruit, maar wat dun. 12,5% ++

Dornfelder Trocken 2008

Behoorlijk vol van kleur, zoals te verwachten van Dornfelder. Soepele fruitige en toegankelijk wijn, met aardig wat tannine. ++

Léon Millot Edition Trocken

Obscuur druivenras ontstaan uit een kruising van een Amerikaans ras met Goldriesling. Apart, snap nu wat ze met de term “foxy” bedoelen van hybride kruisingen. Wel leuk om te proeven. ++

Gert.