Net als voor de meeste zaken wordt de prijs door vraag en aanbod bepaald.
Het aanbod bij elke prijs wordt bepaald door de aspecten die de kostprijs bepalen (waar er al veel van zijn genoemd) en door eventuele aanbodplafonds. Dat laatste kan bijvoorbeeld het aantal hectares 1er grand cru zijn in de medoc, of op een lager of hoger aggregatieniveau liggen (zoals de capaciteit van een individuële cuvee van een individueel wijngoed dat jaar-in/jaar-uit in de publiciteit staat of de capaciteit van alle grand cru wijngaarden in een hele regio zoals bourgogne).
De vraag is de som van wat iedere gek bereid is te kopen bij een bepaalde prijs. Deze vraag kan natuurlijk op veel manieren beïnvloed worden (zoals algemene wijnconsumptie bevorderen of ontmoedigen, reklame voor een bepaalde regio of wijngoed, economische crisis, of een hoge waardering van een bekende wijncriticus).
De theorie is dat zolang de prijs boven de kostprijs ligt, er meer aanbod gaat komen totdat een nieuw evenwicht is bereikt (bij meestal een lagere prijs).
De prijs wordt in een ideale markt van goederen die niet bederfelijk zijn (zoals goede wijnen) dan ook nog niet eens bepaald door het huidige aanbod en de huidige vraag, maar de verwachtigen hierover. Dus als men bijvoorbeeld gelooft dat de vraag in de toekomst sterk stijgt doordat de Chinezen allemaal wijn gaan drinken uit Europa dan zal de prijs nu al stijgen. Dit soort verwachtingen is natuurlijk ook weer apart te beïnvloeden (een hype is in dit snelle internettijdperk zo gecreëerd).
Een perfect recent voorbeeld van marktwerking in de wijnwereld zijn bijvoorbeeld de Australische wijnen: ontzettend opgekomen in de jaren negentig en begin van deze eeuw, en nu zwaar in de problemen doordat het aanbod van zowel de bulkwijn als de Parkertoppers enorm is toegenomen en de prijzen zwaar onder druk staan omdat ze de wijn niet meer kwijt kunnen.
Je ziet hetzelfde gebeuren met het aanbod van “toppers” uit andere regio's. De kostprijs van een fles wijn is zelden meer als EUR 12-15, maar de prijs van de duurdere wijnen is vaak behoorlijk hoger wat ervoor zorgt dat niet alleen uit Australie, maar ook uit Spanje, andere landen en zelfs klassieke gebieden als de Bordeaux er een enorme stijging is in de afgelopen 10 jaar van het aantal wijnen dat bijvoorbeeld een heel hoge waardering van Parker krijgt. Uiteindelijk leidt ook dit tot prijsdalingen als de vraag niet zo sterk stijgt als het aanbod. Een knik in de vraag door zoiets als de huidige crisis kan dan bijdragen om een omslag in een prijstrend te creëren.
Al deze theorie houdt nog geen rekening met zoiets gruwelijks als de EU die voor de prijs van bulkwijn ook een belangrijke vinger in de pap heeft door subsidies voor boeren (wat een nodige snelle sanering van capaciteit soms voorkomt in regio's waar een mismatch is ontstaan tussen vraag en aanbod).
ChrisW