Geduldig wachten op het juiste oogstmoment.

  • John Copier

    Het heeft wat tijd gekost om mijn aantekeningen uit te werken. Ondertussen heeft de tijd mij ook ingehaald.

    Die titel is vreemd wanneer je overal om je heen de druiven geoogst ziet worden. Af en aan rijden de tractoren met hoog opgetaste druiven in de laadbak. Op het wijnbedrijf is het een en al hectiek en toch wachten de wijnboeren met de vingers gekruist en hopen op een paar weken rustig nazomer weer. “Einen Altweibersommer” zoals ze zo mooi kunnen zeggen. Voor de Mosel staat de datum vast. 28 Oktober wordt de riesling geoogst. In de Ruwer een weekje eerder. Saar en Nahe zullen ook zo rond 28 oktober van start gaan. In de Ahr kan het evenwel nog ietsje later zijn wanneer de Spätburgunder van het land wordt gehaald. Een veel gehoorde opmerking voor de 2013, te veel zuur t.o.v de hoeveelheid suiker.

    Dit is een beetje de toon van het verslag. Het verhaal achter de druif. En de wijnboer die er schik in had bleef schenken en praten. En wij hingen aan de lippen en het glas.

    Het reisje naar de Mosel stond met vraagtekens in de agenda. Vrienden van ons wilden het ook wel eens meemaken maar hadden een overvolle agenda. Maar plotseling was er dan toch ruimte. Met Frau Keifer in Wehlen de afspraak gemaakt dat we graag een weekje van haar appartement gebruik wilden maken. Uiteraard waren we welkom. http://www.ferienweingut-keifer.de/

    Koffiedrinken bij Van der Valk in Venlo en dan naar het restaurant van Meyer-Näkel in Dernau. http://www.meyer-naekel.de/ Ik heb het restaurant hier al eerder beschreven. Het pannetje bloedworst met gebakken aardappelen is van wereldklasse om over de Spätburger in het glas maar te zwijgen. Wij dronken een Spätburgunder “Heimersheimer Kapellenberg” van Dagernova Weinmanufaktur uit het jaar 2011. http://www.dagernova.de/ Dat is nu zo leuk van M-N, ze vergeten de wijnen van de buren niet. Met stip wordt de wijn op de kaart aangeprezen. Onze buurlieden, aan het tafeltje naast ons, waren lyrisch van de Spätburgunder Dernauer Pfarrwingert GG 2010. Het gevolg was dus een enkel glaasje uitwisselen. De prijs op de kaart is gelijk, maar in het glas was de Kapellenberg de winnaar. Voor die wijn en dat pannetje rij ik om. Nu ja “om” is een groot woord. Vanaf de A61 is het zegge en schrijven een kilometer of 10. Voor bloedworst met Spätburgunder dus goed te doen. Het is maar goed dat we in Venlo tot het besef kwamen dat een tafeltje bespreken zo gek nog niet was. Het restaurant was afgestampt. Je had een schoenlepel nodig om binnen te komen. Elke stoel bezet. Binnen, buiten en het bovenbuitenterras, allemaal bezet en wij kregen een tafeltje in de schaduw. Heel kort was slechts de teleurstelling bij ons dat we niet in de zon zaten. Wat was dat heet in die binnentuin. Het is wel eind september. Hier aan tafel werd de idee geboren om alleen die restaurants te frequenteren die ouderwetse gerechten serveerden. Dus eisbein- gekookt en gegrild, saumagen, kalf en varkenslever, brood met schmalz, gevulde vakenspootjes (natuurlijk met de hoefjes er nog aan), grilworst, varkensoren en natuurlijk de nek. Een beetje 50-er jaren vorige eeuw dus. Overdag tijdens de proefuren alleen maar kleine wijnboertjes. Het eerste is niet zo’n probleem maar het tweede wel wanneer je ook enige kwaliteit in het glas wenst te krijgen. Wij zijn er klaar voor. Op naar de ex-wijnkoningin(en).

    Natuurlijk werden wij “smak smak” welkom geheten. Als welkom een flesje 2012 Riesling Spätlese van het huis Keifer op tafel. Toch wat teleurstellend na het geweld bij M-N. Maar het is in de loop van de week wel opgegaan. Niet mijn keuze. Wij hebben dus de Keiferwijn(en) gelaten voor wat het is/was.

    Na het kwartiermaken bij Keifer op naar Philip Eckstein in Graach. http://www.weingut-philipps-eckstein.de/weingut-end.html Niet helemaal Graach maar de Schäferei, dus pakweg zo’n 600 meter boven Kees-Kieren. Eerst snoepen van het kaas en wildplankje en natuurlijk de bijbehorende Riesling Graacher Domprobst (ik dacht de 2007) in de Strauswirtschaft. Gewoon per glas - en omdat wij zo uit ons dak gingen - nog een scheutje extra. Daarna naar het winterterras van het hotel. Wat een fenomenaal uitzicht op de Mosel en de Burcht. Tot de zon ondergaat en daarna wordt het een sprookje. De hele helling aan de overzijde met lichtjes. Over het menu kunnen we kort zijn, vies, smerig lekker. De wijn was heel bijzonder. Een Riesling Auslese 2006 Ürziger Würzgarten van Weingut Karl Erbes. Wel wat over gelezen maar nog nooit in het glas gehad. Ik ken het huis niet maar dat gaat deze week dus veranderen. Deze wijn komt bij mij dik en dik boven de 90 punten. Ik tik hem af op 94/100 met potentie om nog beter te worden. Morgenochtend gelijk bellen voor een afspraak. http://www.weingut-karlerbes.de/ueberuns/ We moeten toch naar de Merkelbachjes want we hebben vorig jaar te weinig gekocht. Die afspraak met beide heren staat al enige dagen maar gezien onze wens om nu ook nog naar Weingut Erbes te gaan zou die afspraak eigenlijk wat naar voren of naar achteren moeten.

    De afspraak met de Merkelbachjes verzetten was wat lastiger dan gedacht. We kregen de huishoudster aan de telefoon en beide heren waren of op het land of in de kelder bezig. Helaas voor ons hadden de heren ook de mobiele telefoon in huis laten liggen. Maar bij Erbes konden we al heel vroeg binnenvallen. De Merkelbachjes en de Erbes zitten op een steenworp afstand van elkaar. Wij proefden Ürziger Würzgarten, Erdener Treppchen en Erdener Prälat van Kabinett tot BA en trocken, feinherb zoet en edelzoet. Helaas voor ons was de Riesling Auslese 2006 Ürziger Würzgarten niet meer op voorraad maar het deed natuurlijk veel plezier dat wij zo lovend over deze wijn waren. Wij beperkten ons bij de aankoop dus tot de Riesling Spätlese 2009 halbtrocken Erdener Trepchen en de 2011 Riesling Auslese* 2011 Ürziger Würzgarten. De 2012 was uitverkocht. Dan is natuurlijk de vraag gelijk gesteld waarom er dan nog wel 2011 was? Dat had, met veel trekken en duwen, volgens Stefan Erbes te maken met de zuren. De 2012 is net iets beter in balans. Maar de 2011 mag er ook wezen.

    Dan de heren Merkelbach. Bij het aanbellen kwam de huishoudster opendoen. Nee de heren waren er nog niet maar dat kon nooit lang op zich laten wachten. Wij werden binnengelaten en alles stond nog net zo als een jaar geleden. Volgens mij waren zelfs de gordijnen niet van hun plaats geweest. Dan werd er opnieuw gebeld en melde zich een Zweeds echtpaar. Ook die kwamen om te proeven en te kopen. Om de tijd te doden hebben wij kennis gemaakt en gevraagd hoe zij achter de naam Merkelbach zijn gekomen en dan blijkt dat de Duitse TV op de Zweedse kabel zit en dat beide heren vol in beeld waren geweest. Ondertussen waren de TV bekendheden ook aan tafel komen zitten. Alfred rondkijkend en knikkend naar broer Rolf wanneer er weer een aantal flessen open gingen. Aan de prijslijst van vorig jaar is weinig gedaan. Ja de nieuwe jaargangen zijn toegevoegd Ze maken jaarlijks zo’n 7/8 verschillende wijnen maar met de oudere jaargangen komen ze toch aan zo’n 32 stuks op de prijslijst. Stuk voor stuk in een geweldige PK verhouding. Over die prijzen ben ik vorig jaar al uit de bekende pet gegaan maar dit is werkelijk ongeëvenaard. Een BA van ongekende klasse in het formaat 0,7 liter voor 20 euries vind je waarschijnlijk aan de hele Mosel niet. Wij namen dus de Riesling Auslese Fuder 16 2002 Ürziger Würzgarten, de 2006 BA, de Ürziger Würzgarten Riesling Auslese 2012 Fuder 13, de 2012 Kinheimer Rosenberg Riesling Spätlese Fuder 4 en de Ürziger Würzgarten Riesling Spätlese 2012 Fuder 15 mee. Meer had gekund maar we moeten nog een flink aantal adressen af en het moet ook nog te vervoeren zijn. Gelukkig zijn wij met twee auto’s. Inmiddels kwamen de uitkomsten van het laboratorium op tafel van de gemeten waarde van het suikergehalte van de Riesling. Als alles meezit dan wordt er tussen 20 en 28 oktober geoogst. Met de huidige zon groeit het zo’n 10 graden Oechsle per week aan. En dat zou dan wederom een geweldige wijn moeten opleveren en dat met zo’n voorjaar! We wachten af. Op onze vraag of er volgens de heren een (aanmerkelijk) verschil tussen de jaren 2011 en ’12 is werd schouderophalend gereageerd. En zowaar zegt Alfred dan “Geschmacksache”- helder dus. Het ligt aan de proever. Dan komen er oude foto’s op tafel. Foto’s van een proeverij in de Bremer Rathskeller van 50 jaar geleden. Toen deden de heren nog wel mee aan proeverijen en veilingen. Maar nu is alles relatief.

    Alles in huis is doordesemd met het verleden. In en om het huis ziet het er niet alleen oud uit maar alles is ook oud. Het huis is ca 200 jaar, de heren zijn 80 of zitten daar tegenaan en zijn ongehuwd. Ze maken echter wijn volgens oude tradities, kortom alles ademt oud maar de wijn is sprankelend en jong. Mijn advies is langsgaan en kopen en wel zoveel als je kunt. Want bedenk wel dat beide heren een zodanige leeftijd hebben dat het ineens afgelopen kan zijn en dan is het uit met de pret want ik zou niet weten wie dan het Merckelbachstokje moet gaan overnemen.

    Op naar de Strausswirtschaft Weingut Urzecha Hof - Scheuertrift 5 in Ürzig. Wij zoeken een tafeltje in de tuin onder een boom uit. Bloedheet is het ondertussen en dan is zo’n beetje schaduw wel lekker. Wij wachten op onze dames die met het stalenros langs de Mosel zijn gaan fietsen. Dat wachten is geen probleem met een goed glas binnen handbereik. Na binnenkomst van de dames, met enig gepuf en de opmerking dat vlakke wegen aan de Mosel met een flinke korrel zout moet worden genomen, schuiven de dames bij en aan. Wij gaan voor het Bauernbrot met schmalz en Rieslingsoep. Snoepen en nippen want in het glas krijgen we een Riesling die er zijn mag. Gutsverwaltung Stiftungsweingut 2011 Weingut Laurentiusberg Spätlese feinherb. Zitten we daar met z’n tweetjes (de dames moeten nog fietsen) een fles van nog geen 10 euries soldaat te maken! Klasse. Die soep hebben we niet alleen soldaat gemaakt maar het recept hebben wij de kok ook weten te ontfutselen.

    Men neme gelijke delen droge Riesling en fond. Maakt niet uit welke fond als het maar groenten, rund of gevogelte is. Visfond kan ook maar dan wordt in de soep één of meerdere zanders meegetrokken. Het visvlees blijft in de pan en de graten zijn voor de poes. In een pan wat boter smelten en een flinke greep meel in de boter mee laten garen. (Niet bruin laten worden). Riesling met fond mengen en er bij doen en met een grote scheut room de soep de juiste kracht geven. Mixer er op, wat peper en zout, doorwarmen en klaar. Het zijn allemaal eenvoudige gerechten die je bij de Strausswirtschaft kan krijgen maar o zo lekker.

    De dames nemen nog een aantal uren de fiets en we spreken rond half zes af in en op het terras van “Hotel Bellevue” want de dames willen in Traben-Trarbach de kelder in. Wij gaan in Ürzig nog een kijkje nemen bij de nieuwe brug in aanbouw. Over die “Hochmoselübergang” is heel wat te doen geweest en nog altijd krijgen de bewoners vlekken in de nek wanneer het gesprek die kant opgaat. Ik kan mij goed voorstellen dat de bewoners daarover pissig zijn. De beste lagen zijn afgegraven en het is één grote bende. Er staan ondertussen een paar pilonen in de aarde. Zonde, zonde zonde. Maar in Duitsland moet de auto ongehinderd kunnen rollen. Niet meer tegen te houden en over een paar jaar rijden we er gedachtenloos overheen richting het zuiden. Op naar Traben-Trarbach.

    Bij Traben-Trarbach is de weg afgesloten omdat er gebouwd wordt… ja aan een nieuwe brug. Een klein stukje buiten Trarbach tegenover het gehucht Wolf. En wij moeten in Wolf bij Weingut Arthur Mentges zijn. http://www.oekowein-mentges.de Dit is een Bio weingut en aangesloten bij Ecovin. In de Mosel zijn er 13 Bio bedrijven en die zitten niet naast elkaar. Dat lijkt mij lastig want de buren spuiten en sproeien dat het een lieve lust is middels een helicopter. En om dan niet de druifjes van het Bio-wijngoed onder te sproeien lijkt mij uiterst probleemmatisch! Dat gaan we vragen want hoe doe je zoiets?

    Het huis Mentges is werkelijk giga in omvang. Ik denk zeker 40 á 50 meter diep. Het duurde dus even voor er na ons aanbellen werd opengedaan. Heer Arthur moest van ver komen. Er was in de voortuin een aangenaam zitje. Een spuugbak is er niet. Gewoon op het gras. Ja ja, je bent Bio of niet. Het verhaal van heer Arthur is uitmuntend maar zijn 12 wijnen niet. Op eentje na dan. Vergeet dit bedrijf en zijn wijnen of ga alleen voor de volgende wijn of voor het verhaal. Doe ons maar een doosje Lösnicher Försterlay Riesling Spätlese Trocken 2012. Deze wijn kon ons wel bekoren. De man was niet eens teleurgesteld en ging er eens goed voor zitten om het Bio verhaal duidelijk te maken met behulp van eigen ervaringen, kranten en tijdschrift verslagen.

    Ekölogische wijnbouw aan de Mosel maar met name in Ürzig is een langdurig gevecht met de buren geweest. Je kan dan wel Bio willen verbouwen maar wanneer de buren hun wijngaarden bespuiten en ook nog over jouw stukje gaard vliegen alsmede het niet zo nauwkeurig nemen met de sproeihandel dan blijft er van Bio weinig over. Er zijn dus nogal wat processen tussen de twee partijen gevoerd. Het laatste proces in van twee jaar geleden en die uitspraak gaf vreugde bij de Bio boeren. De buren mogen nu alleen nog sproeien onder een vastgelegde windsnelheid en windhoek. Dan moeten ze ook nog 5 meter uit de grens van de bio-wijngaard blijven. En de hoogte waarop die bromvlieg mag vliegen is ook vastgelegd. Dat alles lijkt mij lastig maar om dit af te dwingen is er per overtreding een flink bedrag gezet. Dat is geen loze kreet want het heeft in de afgelopen twee jaar al een keer gespeeld. Voor een geanimeerd gesprek met je buren uit het dorp aan de Stammtisch lijkt mij dit geen vruchtbare bodem. En nu willen ze ook nog een eigen Ecovin aan de Mosel opzetten. Uiteraard onder een andere naam dan Ecovin. Want je zal zien dat die afsplitsing ook weer een nieuw logo op de fles gaat opleveren. Dat zullen bij de VDP en in Baden niet leuk vinden. Maar wellicht kunnen ze zich afsplitsen en het logo behouden. Lijkt mij wel wat handiger dan het wiel opnieuw uitvinden.

    Ondertussen is er een binnenbrandje bij de wijnboeren gaande. Over en weer schuiven de niet- en wel Biowijnboeren de schuld van de huidige insectenplaag elkaar in de schoenen. En die insectenplaag neemt hier en daar kwalijke vormen aan en niet alleen in de Mosel. In enorme aantallen worden de wijngaarden in en rond Baden-Württemberg overvallen door de “Asiatische Marienkäfer en de Kirschessigfliege”. In de Mosel zijn die monstertjes ook maar het “lijkt” nog altijd beheersbaar. Maar de vraag is voor hoelang? Nu mag er tijdens de oogst niet meer worden gespoten. Dat had eerder moeten plaatsvinden. Wie draagt nu schuld aan de huidige invasie? Volgens de Bio-wijnboeren omdat er in het verleden te veel is gespoten en resistentie is opgetreden. Volgens de niet-Biowijnboeren omdat er niet wordt gespoten in de Bio wijngaarden en het spul dus goed z’n best kan doen om de volgende generatie op de wereld te zetten. Want het vliegend spul heeft ondertussen vaste voet in Duitsland en hoeft niet meer vanuit Azië te komen. Die migratie is trouwens iets van eigen schuld dikke bult want de fruit- en wijnboeren hebben vanaf 2007 dit “vliegendtuig” vanuit Azië naar hier gehaald om de bladluis te bestrijden. De gedachte daarachter was het verminderen van het jaarlijkse gebruik van het landbouwgif. Maar ze hebben daarmee het Paard van Troje binnengehaald. En nu heeft dat vliegendtuig dus vaste grond in Duitsland en in delen van Frankrijk. Nu geeft oogsten overdag dus enorm veel dierlijkvuil tussen de druiven en dat maakt het sap ongeschikt voor verkoop. En je hebt maar drie kevertjes nodig in één kilogram druiven om wijn onverkoopbaar te krijgen. Er zit niets anders op dan het oogsten van de druiven naar de nacht te verplaatsen want die beestjes gaan dan op één oor. Dat verplaatsen naar de nacht gaat natuurlijk geld kosten. Nachtarbeid, bouwlampen enz. Tel uit je winst.

    Deze Aziatische exoten vreten de druiven aan waardoor er infectiehaarden in de trossen komen. Tijdens het sorteren van de druiventrossen moet elke kever met de hand worden weggehaald. Blijft het beest onontdekt dan gaat het de pers in en dan krijg je (ik heb daar geen goed Nederlands woord voor) “Schrecksubstanz” in het sap. Dat lieveheersbeestjeslijkenvocht (door mij nu ter plekke bedacht) heeft de voor mij moeilijk uitspreekbare naam “Isopropyl-Methoxypyrazin”, of afgekort IPMP. De wijn gaat naar groene paprika en/of aangebrande aardnootjes smaken. Kom je die lucht en smaak dus in en boven de wijn tegen dan is er dus volgens Arthur iets aan de hand. De Merlot en Sauvignon Blanc heeft van zo’n lieveheersbeestjes aanval niet zoveel last en op de smaak heeft het weinig invloed. Riesling, Spätburgunder en Muller-Thürgau worden echter onverkoopbaar. Arthur zit duidelijk op z’n praatstoel maar wij moeten weer verder. Dan nog een laatste vraag over die eerder genoemde vlieg. Die is door Arthur wel genoemd maar nog niet aanbod gekomen. Doet dat beest ook nog iets met de druif? Dat beest blijkt een nog grotere zorg te geven. Dit vliegend gevaarte tast de druiven aan en binnen enkele dagen is het over met de pret. Dan vermenigvuldigt dit beest zich ook nog eens in de 14 dagen. Vlak onder het schilletje van de druif worden de eieren gelegd. Zijn de eieren eenmaal gelegd dan is het met insekticiden niet meer in te dammen. Ook zijn er zover is kunnen nagaan alhier geen natuurlijke vijanden. En hoe is het dan om dit bij een Bio bedrijf binnen de perken te houden? Niet goed dus. Veel observeren en aangetaste druiven direkt uit de trossen wegknippen maar tegelijkertijd ook opruimen uit de wijngaard. Dus niet op de grond laten liggen. En wanneer je pakweg 14 dagen voor de oogst vaststelt dat er druiven zijn aantast dan kunnen ook de niet-Bio bedrijven niet goed meer ingrijpen. Een beest met dit vernietigend vermogen heeft een Latijnse naam en wordt Kirschessig- of Motorradfliege genoemd. Voor de mensen die alles willen weten hierbij de Latijnse naam: Drosophila suzukii. Zo nu weet iedereen waar die bijnaam vandaan komt.

    Als ik het verhaal mag geloven, en waarom niet!, dan is het leven van een Bio-wijnboer één groot gevecht tegen het kruipend en vliegend tuig. Al vroeg in het jaar worden na de bloei In de wijngaard – ampullen - soms ook doosjes met een sexe hormoon, uitgezet. Men heeft een heel arsenaal aan mogelijkheden. Het mannetje laat zich foppen en denkt met een vrouwtje te doen te hebben. Stomme beesten.

    Dan vernemen wij dat met ingang van 2014 de Staatliche Weinbaudomäne Trier volledig Ökologisch gaat. Dat wil zeggen op alle vier de Staatsweingüter in Bernkastel-Kues, Bad Kreuznach, Oppenheim en in Neustadt aan de Weinstrasse. Dat is in één klap 30 miljoen flesjes Bio erbij. Voor de Bio-wijnboeren een leuke opsteker om zo’n naam toe te kunnen voegen.

    Wij strekken de benen op het terras van Hotel Bellevue in Traben-Trarbach en bestellen een glas riesling. Wij vallen voor de Riesling Josephshöfer Monopol 2012 Großes Gewächs. Niks geen fles maar gewoon een glas. In Nederland haast ondenkbaar. Het zicht op de markante brug is magnefiek. Een flink gezelschap (ik krijg de indruk dat er ook journalisten tussenzitten) naast ons neemt met een zestal mensen foto’s in alle standjes van de brug. Die foto’s komen rechtstreeks binnen op de laptop die naast ons op tafel staat. Dat maakt nieuwsgierig en bedeesd als we zijn vragen we naar het waarom? Wij krijgen een spoedcursus architectuur over de villa‘s langs de Moseloever en over de brug. Want om die laatste draait het. Die brug blijkt in het jaar 1904 gebouwd en opgeleverd te zijn. De villa’s zijn al wat ouder en gaan terug tot midden 17e eeuw. Ze werden door wijnhandelaren bewoond. Tot de 1e WO was Traben-Trarbach na Bordeaux het belangrijkse wijncentrum ter wereld. Vandaar dat er onder Traben-Trarbach van die enorme (voorraad)kelders liggen. Wanneer je een belangrijk deel van de wereldhandel in handel hebt dan heb je ook flink wat opslag nodig. Aan die wereldhandel is voor Traben-Trarbach een einde gekomen maar aan de brug en villa’s niet. Maar om de binnenstad en de brug te ontlasten wordt er nu een tweede brug bij Wolf gebouwd. Daarbij komt dat die barokke brug volgend jaar 110 jaar bestaat en dermate veel onderhoud nodig heeft dat vervanging absoluut nodig is. De brug gaat op persioen maar alleen voor het zware verkeer.

    Op de Moseloever is een Gedenkstein voor Bruno Möhring ingemetseld. En wie is dan die Bruno? Dat is een architektuurprofessor uit Berlin die indertijd de brug heeft ontworpen en gebouwd waarmee Traben en Trarbach werden verbonden tot één gemeente. En die Bruno heeft z’n werk goed gedaan want wanneer je goed naar de vorm van de “Turm” kijkt zie je daarin het model van een sektfles. Bij een volgend bezoek dus allemaal even kijken. Die brug was genadebrood voor de toenmalige inwoners van Traben en Trarbach, want tot die opening van de brug moest er met met roeibootjes over en weer contact tussen de families en gaarden worden onderhouden. Dat was ook nodig want Traben en Trarbach waren protestant en een enclave in een overwegend katholiek Moselgebied. Trouwlustigen zochten en zoeken liever binnen eigen gemeente een bruid of bruidegom dan daarbuiten, dus die brug was voor de trouwlustigen meer dan welkom.

    De dames hebben zich op het terras gemeld en omdat we voor het bezoek aan de kelders toch nog wat tijd over hebben zakken we af naar het Mittelmosel Museum. Kost een riks en dat is niks voorwat je krijgt. Hierbij een Nederlandstalige site met wat info. http://www.traben-trarbach.de/nextshopcms/show.asp?lang=nl&e1=1053

    Het bezoek aan de kelders heeft Marco al eens beschreven. De rondleiding duurt anderhalf uur. Er is ook een mogelijkheid om tegen betaling wijn(en) te proeven. Wij hebben er geen gebruik van gemaakt want wij moeten op tijd in Hotel Winzerverein in Zeltingen-Rachtig zijn. Morgen verder. http://www.hotel-winzerverein.de/

    Wij stappen eerst bij Jörg Thanisch binnen en kort na de lunch moeten wij ons melden bij Thomas en Ute Haag van Schloss Lieser. Eind van de middag staat Loersch-Eifel in Leiwen op het programma.

    De dames gaan op de fiets naar Lieser en wij per voiture want we zullen vandaag wel wat doosjes mee terug moeten nemen. Wij melden ons keurig op tijd en worden door senior ontvangen. http://www.thanisch.de Wij krijgen de hartelijke groeten van Jörg. Door het opschuiven van de datum van de oogst waren er plotseling een paar dagen vrij. Jörg zit in Freiburg en laat per telefoon de hartelijke groeten overbrengen. Zaterdag is hij weer thuis en we besluiten terzelfdertijd om zaterdag opnieuw even langs te komen. Wij krijgen van senior de 2012 steeds naast de 2011 te proeven en daarbij vallen wij voor de frisheid en vruchtigheid van de jaargang 2012. Zelfs de 2012 Lieserer Niederberg-Helden Spätlese zonder sterren kan ons meer bekoren dan dezelfde wijn met twee sterren uit het jaar 2011. En Jörg z’n Alte Reben blijft een jaar over jaar feestje in het glas. In senior hebben wij een medeliefhebber voor het jaar 2012. Het jaar 2012 is net wat meer “Knackiger”. Dat woord zochten wij om jaar te vatten. Een fractioneel verschil maar alleen met de ‘11 en ‘12 voor je in het glas is dit te duiden. Wij zijn verloren en gaan voor de 2012.

    Ondertussen zijn de dames op de fiets ook binnen en vriendin zou graag de Weissburgunder willen proeven. Helaas is die uitverkocht. Mocht je die wijn volgend jaar persé willen hebben dan even in januari een klein mailtje naar Jörg. Die doosjes komen vanzelf in Nederland.

    Maar wij kwamen ook voor de Spätburgunder 2012. Die ‘12 is ondertussen op fles. Dan blijkt dat Jörg van de 2012 een gefilterde versie heeft gemaakt met 12 maanden houtlagering. Wij krijgen ook de 2011 “unfiltriert met 18 maanden Holzfass opvoeding” te proeven. Die wijn is voor mij nieuw want in 2012 was ik in juni in de Mosel en dus te vroeg om de Spätburgunder 2011 te kunnen proeven. Een wereld van verschil. Wij laten de 2012 voor andere liefhebbers. Wanneer wij er aan denken moeten wij komende zaterdag Jörg maar eens naar het waarom vragen.

    Vader Ludwig bedenkt oom John met een doosje uit de schatkamer. Uit het werkelijk fameuse jaar 1990 komt dik onder het stof de Lieserer Niederberg-Helden Riesling Auslese op tafel. Een dijk van een wijn. Wel 24-uur van te voren decanteren is het advies. Wij laten de dozen de dozen en besluiten die zaterdag bij ons tweede bezoek mee te nemen.

    Voor de/een lunch laten wij ons afzakken naar Weingut Franz Friedrich kern in Wehlen. Dit is een Strausswirtschaft en zit aan de Hauptstrasse 98 niet zover van de Keifertjes. Een gemoedelijke sfeer, een paar tafeltjes in de schaduw en een aantal in de zon. Wij kiezen voor de schaduw want ondertussen is het opnieuw warm met veel vocht van de morgenmist in de lucht. Die mist trekt zo rond de middag weg en dan komt pas echt de zon door. Schmalz mit Brot en niet anders om. Daarbij gebakken lever met veel uien. In het glas een wijn van het huis. Een Riesling Alte Reben S 2012. Geen hoogvlieger maar op het terras in de schaduw bij 25 graden celsius en 3 ons lever, best te doen.

    Stipt als wij zijn melden wij ons optijd bij Thomas Haag’s Schloss Lieser en worden door Ute welkom geheten. http://www.weingut-schloss-lieser.de Thomas heeft het druk, druk druk en laat het proeven aan ons en het inschenken aan Ute en senior Haag over. Het lijkt er op dat vader Haag nog altijd een deel van de regie op het “Gut” in handen heeft. Laten we het zo zeggen, het proeven, commentaar geven en het tempo van het schenken bepalen. Wij luisteren en noteren. Oudere jaargangen in relatie tot de 2012 proeven en beoordelen. En die 2012 is buitengewoon. Helaas is er één maar, alles uit de 2012 is uitverkocht op de Riesling Spätlese Trocken na. Leuk voor Thomas en Ute maar niet voor ons. Helaas voor ons kunnen wij van deze wijn ook maar één doosje meekrijgen. Voorgaande jaargangen zijn er in ruime mate. Maar ook bij Thomas vinden wij de 2011 net even… minder “knackiger”.

    Wij gaan naar Leiwen. http://www.weingut-loersch.de Eén van de wijnen van Loersch-Eifel, de Riesling Blauschiefer kennen wij van ons bezoek aan Maurice van Restaurant Vis aan de Markt in Scherpenisse. Dat is tevens de belangrijkste reden om ter plaatse de overige wijnen te proeven. Wij worden door Alexander Loersch (zoon) ontvangen en meegenomen naar het proeflokaal en aan vader Loersch voorgesteld. Eerst krijgen we een verhandeling over de verschillen in de ondergrond van de wijnbergen. De zonnesterkte de waterhuishouding, de terrassenbouw en de verschillen in schiefers. Het grootste deel van de wijngaarden ligt op de “Trittenheimer Apotheke”. De oogst in dit jaar 2013 laat nog even opzich wachten. In Trittemhem staat de datum van 28 oktober met rood aangekruist op de kalender. Nog een paar weken dit weer.

    Wij vangen met de drie trocken wijnen aan. Ook bij Loersch staat er steeds naast de ‘12 een ‘11 zodat we de jaren goed kunnen vergelijken. Inderdaad het jaar ‘12 is “Knackiger”. Een uitschieter is de Alte Reben van 100 jaar oud. Die springt er ver boven uit ook de AR uit 2011. Daar worden wij hebberig van. Als afsluiter krijgen wij nog een glaasje TBA 2010 voor onderweg. Zo, dit is een huis die met gemak de vergelijking met Jörg Thanisch aan kan. Dit huis staat vanaf nu met stip op mijn lijstje om met enige regelmaat op te zoeken. Ben je in de buurt ga dan voor de Riesling Spätlese Feinherb Felz Terrassen en de Alte Reben. Stuk voor stuk diamanten en wat mij betreft, koop dan de 2012. Ze verbouwen ook Spätburgunder maar die kan mij niet bekoren. Wij gaan naar Wehlen. Een nuttig dagje en weer veel opgestoken. Vanavond naar Kloster Machern. Alles is op dat Kloster van toepassing. Het is goed zicht- en bereikbaar. Niet te missen wanneer je naar Markus Molitor gaat. Groot terras en tuin, heerlijk bier en met een “Gutbürgerliche Küche”. Precies die zaken waaraan wij grote waarden hechten.

    Wij gaan voor de “Kartoffelrahmsuppe Alt Machern mit Gemüsewürfel und Croutons” met daarbij een “Kloster Machern Hell” van het vat. Daarna een “Gebratene Schweinshaxe” van dik boven de kilo. De dames zitten te rillen. Wij ook maar dan van genot. De dames gaan voor de “Rinder-Gulasch”. Ook lekker maar niet ons ding. Van de Reichsgraf von Kesselstatt laten we een Riesling Trocken GG 2011 inschenken. Pfffftt. Tijd voor uitbuiken. Morgen verder de Nahe onveilig maken. Op het programma staat een bezoek aan Bad Münster en Idar-Oberstein, Weingut Mathern in Niederhausen en wanneer er nog tijd over is kijken we of we bij Sektkellerei Sieben in Dorsheim a.d. Nahe terecht kunnen.

    Wij trappen vroeg af in een zeer klein wereldje. Een dikke mist hangt als soep boven de Mosel. Slecht zicht en het is te hopen dat we op de Hunsrück die mist kwijt zijn. Bij Bernkastel duiken we de tunnel in en aan de andere kant hebben we een uitbundige zon. Via de “Edelsteinstrasse” gaan we richting Idar-Oberstein. De “Edelsteinmine Steinkaulenberg” en het museum staat op het programma. Verder willen we ook nog een hernieuwd kijkje nemen in de Evangelische Felsenkirche. Steinkaulenberg is echt de moeite waard. De omstandigheden waaronder vroeger werd gedolven is hemeltergend. De stenen zijn prachtig. Het museum geeft een aardig inkijkje in hetgeen is te bereiken met behulp van veel vakmanschap en liefde. En niet te vergeten tijd. Maar daar had men vroeger geen gebrek aan. We besluiten om “Bad Münster am Stein-Ebernberg” te laten voor wat het is. De bedoeling was om de hoogste Porphyrwand van Duitsland te bekijken. Er is tegen die berg een z.g.n. “kletterwand” gemaakt die hier en daar zelfs naar achteren overheld. Jong en lui klimmen dagelijks tegen die bult van 327 meter op. Na de lunch zoeken we Weingut Mathern op. http://www.weingut-mathern.de Ik heb enkele jaren geleden in Amsterdam tijdens Riesling & Co kennis met Gloria Mathern gemaakt. Van de wijnen die ze liet proeven was ik diep onder de indruk en we hebben afgesproken om eens langs te komen. Dat is er niet van gekomen maar vandaag staat niets ons in de weg voor een hernieuwde kennismaking. Wij vallen tijdens het opruimen van een feestje van de vorige dag binnen. Dan blijkt dat de dag daarvoor haar dochter 18 is geworden. En zoals gebruikelijk viert dan het hele dorp feest. Wij besluiten om de rommel te negeren. Gloria vond het zo te zien best en de onderbreking bevalt haar gezien het enthousiastme waarin de flessen langskomen. Veelal flessen die de avond daarvoor waren open gegaan. Dan komen dochter en zoon ook nog even langs met schalen met kaas en worst. De after party is reuze gez(s)ellig.

    Gloria staat er in de wijngaard alleen voor. Enige jaren geleden is haar man aan huidkanker overleden. In dat jaar 2003, dat gloeiend hete jaar waar maar geen eind aan kwam, kwam alles op hetzelfde moment langs. Het overlijden en de oogst. Haar wijngaard grenst aan die van Hermann Dönnhoff. En die heeft toen haar oogst 2003 gered. Dat was het begin van een innige samenwerking tot op de dag van vandaag. En dan haar wijnen. Een prijs/kwaliteit om je vingers bij af te likken. Wij vallen als een blok voor de Norheimer Dellchen Riesling Spätlese Trocken 2012, de Niederhäuser Hermannshöhle Riesling Spätlese Trocken 2012 en de Niederhäuser Rosenberg Riesling Spätlese Trocken 2012 Merum 12. Ik denk dat het nog een hele toer is om in een blindproeverij de wijnen van Gloria en Hermann uit elkaar te houden. Ook aan de Nahe maken wij een knieval voor het jaar 2012. Een superjaar. De 2013 beloofd ook heel wat maar de oogst is nog niet begonnen. Eind oktober is de verwachting. Ook hier dus.

    Maar aan alles komt een eind dus beloven wij om periodiek even langs te komen. Slapen is geen probleem. Gloria heeft enkele kamers als gastenverblijf. Het idee was om eind van de middag naar de Sektkellerei Sieben in Dorsheim aan de Nahe te gaan. Dat gaat niet meer lukken. Veel over gehoord en gelezen. Dit is niet zomaar Sekt. Nee bij Sieben wordt volgens de kenners Sekt met een hoofdletter gemaakt. Bijft dus op mijn lijstje staan. http://www.oekosekt.de/ Wij gaan uitrusten en dineren op het terras van Landhotel Niederthaler Hof. http://landhotel-niederthaeler-hof.de/

    Opnieuw is de mist zo dik als soep. Met een gangetje van hooguit 30 Km kruipen we naar Lieser. Bij Jörg staat de wijn klaar en na het inladen gaan we nog even rond de tafel zitten in zijn prachtig gerenoveerde ontvangstruimte. We hebben over van alles besproken maar zijn vergeten om de Spätburgunder ter sprake te brengen. Dat verhaal horen we nog wel een keer. We nemen afscheid van de familie Thanisch en onze vrienden. Zij gaan naar huis en wij gaan verder.

    Wij gaan naar de Saar en hebben een afspraak met Dorothee Zilliken van Weingut Geltz-Zilliken. http://www.zilliken-vdp.de

    Het is lastig om bij de “Forst” binnen te komen. In eerste instantie krijg je te horen dat er een vertegenwoordiging in Nederland is. Waar en wie is dat dan in Nederland? Dan wordt je verwezen naar de firma Langbeen in Rumst België. Maar na enig heen en weer praten is duidelijk dat we een paar jaar eerder ook al eens zijn langs geweest en dat Nederland tenslotte geen België is. Wij worden dus in de kelder ontvangen en krijgen een welkomstglas in de hand gedrukt. Een Rieling Kabinett Saarburger Rausch. Ik denk de 2011. Na de rondleiding gaan we de wijnberg voor een wandeling in. Ik heb al eens eerder over de „Forstmeister“ en zijn wijnen geschreven. Een klasse apart. Wij gaan aan de hand van Dorothee door de wijnen. Goedkoop is het niet. Vanaf de Goldkapsel en Lange Goldkapsel kan alleen maar in superlatieven worden gedacht en gesproken.. Wat een lengte en wat een zalfjes.

    De oogst is nog niet begonnen. Die is voorzien voor de laatste week van oktober. Iedere dag worden er monsters in de wijngaard genomen en bij dit weer ziet het er goed uit. Hoe slecht het jaar ook is begonnen het zou wel eens allemaal op z’n juiste plaats kunnen vallen. Pas de laatste weken kantelt het overigens in de goede richting. Dorothee heeft het, wanneer zij het over het jaar 2013 heeft over „Phantom- en Archivweine“, zo mooi ontwikkelen de druiven zich. De druiven hebben zo geweldig veel potentiaal dat we zeker over een bijzonder jaar kunnen spreken. Helaas voor ons kunnen we dat pas in 2015 proeven.

    Op de balie liggen folders van een Jazz muziek zondagsmathinee op de Wiltinger Galgenberg. Dit is een voormalige terrechtstellingsplaats. De naam zegt het al. Nu is het vandaag zaterdag en geen zondag maar wij gaan toch maar een kijkje nemen. Ben je in de buurt dan is een bezoekje aan de top bij mooi weer een uitdaging. Wat een prachtig vergezicht. Boven op de Galgenberg zijn ze de voorbereidingen aan het treffen voor het zondagse Jazz muziekfestival. Tribunes, podium en muziek stemmen. Wij maken een praatje met wat mensen uit Luxemburg en dan blijkt dat we wel met een Galgenplaats te maken hebben maar dat we het terechtstellen met een korreltje zout moeten nemen. Maakt niet uit. Het uitzicht op het dal en het geluid van de jankende gitaren is fenominaal. Dat geluid moet tot diep in het Saardal te horen zijn.

    De kapitein heeft voor de zaterdagmiddag trouwens een bezoek aan het keramiekmuseum in Mettlach in gedachten. Nu is porcelein en keramiek en glas niet mijn ding behalve wanneer het over wijnglazen gaat. En die laatsten zijn er in grote getalen van Villeroy & Boch. Nooit geweten dat die Franse firma ook glazen maakt. Aan het eind van de rondleiding kregen wij twee glazen. Eén glas uit de ‘60er jaren en één glas uit de huidige serie. In beide glazen kregen wij een Dr. Wagner Ockfener Bockstein Riesling Kabinett 2011. Geen geweldig grote wijn maar voor een zaterdagmiddag, terwijl de vijf nog niet in de klok zit, goed binnen te houden. Ik moet zeggen dat er in die 50 jaar glasverschil heel wat ten goede is gekomen. Ooit bij een Riedelproeverij hebben wij al eens kunnen vaststellen dat het juiste glas een veel en veel betere wijn oplevert. Ook bij V&B is dat verschil goed te proeven. De tentoonstelling is er tot 31 december 2013. http://www.keramikmuseum-mettlach.de/index.php?id=5886

    Wij gaan richting Eifel/Ahrdal. Onderweg nog een onderkomen zien te vinden en vooral de inwendige mens niet vergeten. De volgende dag verzeilen wij in Dernau midden in een weinfeest. Zeg maar karnaval. Een straatfeest waar je u tegen zegt. Het thema is “Nessie heeft onderdak in de Ahr gevonden”. Radio, TV en krantenlui zijn rijkelijk aanwezig. Tientallen tijdelijke terrassen. Daar op en rond de terrassen de etende en drinkende medemens. En dat al zo vroeg in de morgen. Die lui hebben de dominee en pastoor lekker laten leuteren en hebben besloten het met die uitbundige zon er eens lekker van te nemen. Wij strijken neer bij Stefan Kurth. Gewoon wat schragen en banken bijelkaar en aanschuiven. Een heerlijke Spätburgunder. Zo dat is mooi! Eens even wat info zien te krijgen want Weingut Kurth zegt ons niets. Met Stefan komen we in gesprek en dan blijkt dat deze midden veertiger een z.g.n. “Garage” wijnboer is. Nee, dat wil niet zeggen dat zijn wijnen in het hogere segment zitten al zou ik dat van de “smaak” wel zeggen. Nee, garage wijnboer is niets minder dan de garage bij huis alwaar hij de wijnen heeft opgeslagen en een kleine proefruimte heeft ingericht. De vaten heeft hij bij Winzerverein Bachem in de kelder liggen. Maar hij is nog maar een paar jaar zelfstandig aan de gang dus het moet tegen kostprijs. Maar ervaring heeft hij wel. Hij is een aantal jaren keldermeester geweest bij Meyer-Näkel alhier in Dernau. Dat is niet slim van MN om hem weg te laten gaan want daarmee hebben ze er een geweldige concurrent bij gekregen. Jammer is dat Stefan niet al z’n wijnen had meegenomen en het beperkt had tot twee. Maar goed wij vielen als een blok voor de Spätburgunder Kathinka 2011. Nu heeft hij volgens zeggen nog een Kathinka met 18 maanden houtlagering. Die is volgens Stefan nog beter. http://www.weingut-kurth.de/

    Volgende keer MOETEN wij beslist naar Weingut Stefan Kurth.

    Ik heb hieronder nog wat adressen van Strausswirtschaften aan de Mosel alwaar je een voortreffelijk glas Riesling en een eenvoudige maaltijd kan nuttigen tegen weggeef prijzen.

    Weingut Franz Friedrich Kern, Bernkastel – Wehlen.

    Hauptstrasse 98

    54470 Bernkastel – Wehlen

    Riesling Weingut Erben Karl Dillinger, Bernkastel –Kues

    Graacherstrasse 32a

    54470 Bernkastel- Kues

    Weingut Marco Daun, Burg

    Moselstraße 64

    56843 Burg

    Weingut Sturm-Pargen Inh. Rudolf Pargen

    Bahnhofstraße 13

    56859 Bullay

    Bergweinstube Friedhelm Lenz Onkel Tom´s Hütte

    56859 Bullay / Mosel

    Weingut Amlinger Erben Inh. Familie Schardt

    Fährstraße 6

    56859 Bullay

    Historisches Hofgebäude des Augustinerklosters Springiersbach von 1753.

    Springiersbacher Hof Familie Borchert

    Oberbachstraße 30

    56814 Ediger

    Weingut – Edelobstbrennerei Rudolf Zenz & Sohn

    Hochstraße 29

    56814 Ediger-Eller

    Weingut H.J. Oster

    Bachstraße 11 – 15

    56814 Ediger-Eller

    Weingut Margaretenhof

    Bachstraße 17

    56814 Ediger-Eller

    Alte Weinstube Familie Haupts

    Nikolausstr. 7

    56814 Ediger-Eller (Ortsteil Ediger)

    Weingut Franz-Paul Schinnen

    Bachstraße 17

    56814 Ediger-Eller (Ortsteil Eller)

    Straußwirtschaft Diedrichs

    Moselweinstraße 16

    56814 Ediger-Eller (Ortsteil Ediger)

    Weingut - Weinstube Alfred Hausmann

    Neustraße 7

    56821 Ellenz-Poltersdorf

    Karin`s Gutsweinstube Weingut Hermann-Josef Schwaab

    Am Moselufer 20

    54492 Erden

    Ulrich und Verena Göbel

    Bergstraße 6

    56814 Ernst

    Weingut Johann Hommes

    Moselstraße 41

    56814 Ernst

    Weingut Josef Bernard – Kieren

    Hauptstraße 101

    54470 Graach

    Weingut Philips Eckstein

    Panoramastrasse 11

    54470 Graach

    Winzerhof Gietzen

    Moselstraße 52

    56332 Hatzenport

    Straußwirtschaft Theo Weis

    St.Jakobus-Pfarrstraße 27

    56856 Zell – Kaimt

    Weingut Ludwin Schmitt Zur Fassdaube

    Brotstraße 2-4

    54329 Konz – Oberemmel

    Obst- und Weingut Spurzem

    Am Zehnthof 12

    56072 Koblenz-Güls

    Weingut Dreigiebelhaus

    Robert-Schuhman-Str. 32

    54536 Kröv

    Weingut Alexanderhof Walter Feller & Sohn

    Matthiasstraße 21a

    54340 Leiwen

    Weingut Kelterhaus Brösch

    Moselstr.39

    54518 Monzel

    Weingut zur Traube

    Moselstr. 58 - 58 a

    54518 Monzel

    Straußwirtschaft zum Frauenberg Rüdiger Nelius

    Moseluferstraße 8

    56858 Neef

    Weingut-Straußwirtschaft August Croeff

    Bachtalstraße 14

    56858 Neef

    „Andreas Weinstube“ Ferien-Weingut Andrea Theisen

    Weingartenstraße 11

    56514 Nehren

    Gästehaus - Weingut - Straußwirtschaft Greif, Nittel

    Kirchenweg 11 a

    54453 Nittel

    Weingut Manfred Neusius

    54439 Palzem (Ortsteil Wehr)

    Straußwirtschaft Schweisthal

    Moselstraße 22

    56332 Oberfell

    Weinhaus Marmann

    Zum Rosenberg 32

    54518 Osann

    Weingut Carlsfelsen Armand Frank

    Obermoselstraße 2

    54439 Palzem

    Weingut Alois und Silvia Boesen

    Auerstraße 2

    54439 Palzem

    Weingut Josefshof Alois Schneiders

    Bahnhofstraße 3

    56829 Pommern

    Weinbau Margret Lenz

    Moselweinstraße 7

    56829 Pommern

    Weingut Alfred Dahm

    Bahnhofstraße 4

    56862 Pünderich

    Ferienhof Herbert Dahm

    Hauptstr. 78-80

    56862 Pünderich

    Weingut Bernhard Weich

    Bahnhofstraße 17

    54340 Riol

    Weingut K.J. Thul

    Im Bungert 6

    54340 Thörnich

    Weingut Conrad-Bartz, Traben-Trabach

    Wolfer Weg 41

    56841 Traben-Trabach

    Weingut Trossen, Traben-Trabach

    Adresse: Alter Brauerweg 6

    56841 Traben-Trabach

    Weingut Josef Matth. Longen

    Mertesdorferstraße 14

    54292 Trier – Eitelsbach

    Weingut Urzecha Hof

    Scheuertrift 5

    54539 Ürzig

    Straußwirtschaft Horch-Göbel

    Fährstraße 32

    56333 Winningen

    Straußwirtschaft Bastian

    Am Weinhof 3

    56333 Winningen

    Ferienweingut Matthiashof Stefan Gorges

    Bergstraße 12

    54487 Wintrich

  • Hendrik de vierde

    Geweldig verslag John, mijn dank.

  • Juan

    SUPER John!!!! Dank!!!

    Hasta luego

    John

  • W. Os

    Wow!!!!!!

    Wat een geweldig verslag!

    De lust, nee de noodzaak, nee een bijna onweerstaanbare drang, om weer eens snel naar de Duitse wijnbouwgebieden af te reizen bespringt mij Bij het lezen van dit artikel!

    Hartelijk dank!

    W. Os

  • Sander

    Schitterend verhaal, John! (tu)

    Verschijnt het ook in boekvorm? :D

  • Marco***

    Prachtig verhaal! Met grote passie voor Duitse wijn is dit op mijn lijf geschreven. Gelukkig zijn mijn vakantieplannen voor 2014 een wijnreis naar Duitsland.

    3 weken wandelen/proeven en kopen in Frankenland, Pfalz, Baden en de Nahe.

    Die plannen zijn na jou verhaal ineens geen plannen meer, maar een must go!

    Dank!

    Gr,Marco

  • Mvdhoorn

    Prachtig reisverslag!!!

    Af en toe het gevoel of ik zelf ter plaatse was ;)

    Bedankt

    Cheers,

    Marco

  • Mathieu Wechseler

    Oooooh heerlijk Eisbein en Brot & Schmalz!!!

    Mooie verhalen John. Alles is opgesalgen in het mapje “Mosel”

    Ook ik heb vorig jaar de kelders in Traben-Trarbach bezocht met aansluitende proeverij bij…??? (ben ik vergeten….en had ook niet gehoeven)

    Amitiés,

    Mathieu

  • Peter B

    Dank je John, dit gaat zeker nog eens van pas komen!

    Peter

  • Dick Schinkel

    Ome John,

    Wat een heerlijk verslag van jou hand!

    Lekker om te lezen na een lange werkdag met een mooi glas wijn en een worstje van Brandt & Levie

    THANKS !

    Met Smakelijke Groet Dick